Botanical Terms in Idiomatic Expressions
საკვანძო სიტყვები:
Term, botanical vocabulary, idiom, metaphor, epithet, simileანოტაცია
ტერმინოლოგია შეისწავლის დარგთა შორის ურთიერთობების ფუნდამენტურ ასპექტს
სხვადასხვა სფეროში და გულისხმობს სტანდარტიზებულ ლექსიკას, რომელიც პროფესიონალებს საშუალებას აძლევს, ეფექტურად გადმოსცენ ზუსტი მნიშვნელობები და ცნებები. წინამდებარე მოხსენებაში განხილული იქნება ბოტანიკური ლექსიკა. იგი მოიცავს ტერმინების ფართო სპექტრს, რომელიც აღწერს მცენარეების სტრუქტურას, ფუნქციას, კლასიფიკაციასა და ქცევას. ლათინური ან ბერძნული წარმოშობის სამეცნიერო სახელები ქმნის სტანდარტიზებულ
ჩარჩოს ბოტანიკოსებისთვის, რათა მათ ზუსტად განსაზღვრონ და დააჯგუფონ მცენარეთა სახეობები. გარდა ამისა, გავრცელებული ბოტანიკური სახელები ასახავს რეგიონალურ და კულტურულ ვარიაციებს, რომლებიც ავლენს ამა თუ იმ კუთხის მცენარეული საფარის მრავალფეროვნებას.
თანამედროვე სალიტერატურო ინგლისური ენა იდიომატურ გამოთქმებში ხშირად
იყენებს ბოტანიკურ ტერმინებსა თუ ტერმინოლოგიურ შესატყვისებს. ეს პროცესი ტერმინოლოგიური ლექსიკისა და სალიტერატურო ენის მჭიდრო კავშირს გულისხმობს, რომელიც განტერმინების სახელითაა ცნობილი და ჩვეულებრივი მოვლენაა ენაში.
ჩვენი კვლევის ძირითადი მიზანია ყვავილთა სახელწოდებების შესწავლა იდიომატურ
გამონათქვამებში. ლინგვისტიკური ანალიზის საფუძველზე გამოიკვეთა იდიომების სხვადასხვა ჯგუფი:
1. წმინდა იდიომები, მაგ., under the rose (საიდუმლოდ, კონფიდენციალურად), pushing up daisies (საფლავში, იმ ქვეყნად, გარდაცვლილი) და ა.შ.;
2. იდიომები, როგორც მეტაფორები, მაგ., shrinking violet (უწყინარი, ჩუმი ადამიანი), daisy chain (ჯაჭვური კავშირი), snowdrop of hope (იმედისმომცემი ნიშანი) და ა.შ.;
3. იდიომები, როგორც სტილისტური შედარებები, მაგ., scattered like asters in the breeze (მიმოფანტული, მიმობნეული), memories like forget-me-nots (დაუვიწყარი მოგონებები) და ა.შ.;
4. იდიომები, როგორც ეპითეტები, მაგ., orchid beauty (განსაკუთრებული სილამაზე) და ა.შ.
აღსანიშნავია, რომ შესწავლილი იდიომების ქართულ თარგმანში არ ვლინდება მათი
იდიომატური დატვირთვა, უფრო მეტიც, არცერთ მათგანში არ ჩანს ყვავილის სახელწოდება.
კვლევამ აჩვენა, რომ ყვავილთა სახელწოდებების გამოყენება იდიომებში ნათელს ჰფენს ენასა
და ბუნებრივ სამყაროს შორის არსებულ მუდმივ კავშირს. იდიომებში მათი გამოყენება ამდიდრებს ენობრივ გამონათქვამებს და ასახავს კულტურულ ღირებულებებს.
წყაროები
Ifill 2002 – Ted Ifill, Seeking the Nature of Idioms: A Study in Idiomatic Structure, Haverford College.
Kachru, Smith 2008 – Yamuna Kachru, Larry E. Smith, Cultures, Contexts and World Englishes, New York: Routledge.
Langlotz 2006 - Andreas Langlotz, Idiomatic Creativity: A Cognitive-Linguistic Model of Idiom Representation and Idiom-Variation in English, Amsterdam: John Benjamins.
Liu 2012 - Zhengyuan Liu, Analysis of Idiom Variation in the Framework of Linguistic Subjectivity, English Language Teaching, 5(6), China.
Zhang 2007 – Ji-xian Zhang, Study of Idiomatic Origins in Cultural Perspective, Sino-US English Teaching, 4 (10), Šiauliai.
