The Georgian Press in the Second Half of the 19th Century on Georgian Terminology Work
Keywords:
The Georgian Press of 19th Century, Georgian Terminology in 19th CenturyAbstract
The national liberation movement against the policy of Russification became more active in the second half of the 19th century. Against this backdrop, the literary language captured the attention of progressive society, particularly such landmark issues as standardization of the literary language, defining the style of orientation and the attitude towards foreign words, and so on. In the given conditions of strict censorship of anti-state politics, these topics could only be discussed in those Georgian periodicals that had undertaken the responsibility of saving, preserving and developing the literary language.
For the first time there appeared on the pages of the Georgian newspapers the principles for determining the exact correspondences for scientific concepts, which had to be studied in two main directions:
- The object itself with its internal and external characteristics;
- Literary language with its dialectal, archaic and modern subsystems.
There is no doubt that the periodical publications of the second half of the 19th century are important sources for the history of the creation of the Georgian scientific language. Judging from the topics covered in these publications, the course that they envisaged, on one hand, developed the methodology of the term creation process and, on the other hand, had an influence on the accuracy of speech in society. Thus, these publications are still relevant today and indicate the correct orientation for modern scientific and popular publications.
References
გამსახურდია 1985 − კონსტანტინე გამსახურდია, თხზულებათა სრული კრებული, ტ. VIII, თბილისი.
გაჩეჩილაძე 1959 − პოლიევქტ გაჩეჩილაძე, ქართული ლექსიკოგრაფია-ლექსიკოლოგიის ისტორიისათვის (მეცხრამეტე საუკუნის მეორე ნახევრისა და მეოცე საუკუნის ქართული პრესის მასალების მიხედვით), იკე, ტ. XІ, თბილისი.
გოგებაშვილი 1990 − იაკობ გოგებაშვილი, რჩეული თხზულებანი ხუთ ტომად, ტ. V, თბილისი.
ერისთავი 1884 − რაფიელ ერისთავი, ქართული ლექსიკონი, შედგენილი სულხან-საბა ორბელიანისგან, თბილისი.
ვაშაკიძე 2009 − იამზე ვაშაკიძე, ტერმინთშემოქმედების პრინციპები XІX საუკუნის IІ ნახევრის საქართველოში.
ილია 1987 − ილია, მოგონებები გარდასულ დღეთა, თბილისი.
მელიქიშვილი 1988 − დამანა მელიქიშვილი, გელათის სალიტერატურო სკოლა (XІ-XІІ სს.) და ქართული ფილოსოფიური ენის ჩამოყალიბებისა და განვითარების გზები, სადოქტორო დისერტაცია, თბილისი.
მირიანაშვილი 1888 − პეტრე მირიანაშვილი, საერო ენა და სათემო კილო, ივერია, N 180.
ნიკოლაძე 1950 – რუსუდან ნიკოლაძე, პროფ. ვ. პეტრიაშვილი და თერგდალეულები", კრებული „ვასილ პეტრიაშვილი“, თბილისი.
ნიჟარაძე 2007 – ბესარიონ ნიჟარაძე, ქართულ-სვანურ-რუსული ლექსიკონი, ბალსზემოური დიალექტი, ტექსტი გამოსაცემად მოამზადა და წინასიტყვაობა დაურთო აკაკი შანიძემ, თბილისი.
ორბელიანი 1966 – სულხან-საბა ორბელიანი, თხზულებანი, IV, 2, თბილისი.
პეტრიაშვილი 1895 – ვასილ პეტრიაშვილი, ღვინის დაყენება, „სასოფლო გაზეთი“, 1870, N 9, 13; 1871, N 9.
ღვინაძე 1984 – პეტრე ღვინაძე, პირველი ქართული სახელმძღვანელოები მათემატიკაში, თბილისი.
ყიფიანი 1882 – დიმიტრი ყიფიანი, ქართული გრამატიკა სხარტულად დაწერილი მამისაგან შვილებისათვის, სანკტ-პეტერბურგი.
ჩუბინაშვილი 1961 – ნიკო ჩუბინაშვილი, ქართული ლექსიკონი,
თბილისი.
ჩუბინაშვილი 1984 – დავით ჩუბინაშვილი, ქართულ-რუსული ლექსიკონი, თბილისი.
ძიძიგური 1957 – შოთა ძიძიგური, ილია ჭავჭავაძე, სალექსიკონო მასალა, მნათობი, N 10.
წერეთელი 1990 – აკაკი წერეთელი, რჩეული ნაწარმოებები ხუთ ტომად, ტ. IV.
ჭავჭავაძე 1953 – ილია ჭავჭავაძე, თხზულებათა სრული კრებული ათ ტომად, პ. ინგოროყვას რედაქციით, ტ. IІI, თბილისი.
ჭავჭავაძე 1955 – ილია ჭავჭავაძე, თხზულებათა სრული კრებული ათ ტომად, პ. ინგოროყვას რედაქციით, ტ. IV, თბილისი.
ჭავჭავაძე 1955-ა – ილია ჭავჭავაძე, თხზულებათა სრული კრებული ათ ტომად, პ. ინგოროყვას რედაქციით, ტ. V, თბილისი.
ჭავჭავაძე 1956 – ილია ჭავჭავაძე, თხზულებათა სრული კრებული ათ ტომად, პ. ინგოროყვას რედაქციით, ტ. VI, თბილისი.
ჭავჭავაძე 1956-ა – ილია ჭავჭავაძე, თხზულებათა სრული კრებული ათ ტომად, პ. ინგოროყვას რედაქციით, ტ. VII, თბილისი.
ჭავჭავაძე 1986 – ილია ჭავჭავაძე, რჩეული ნაწერები ხუთ ტომად, ტ, ІІІ, 1986, თბილისი.
ჭავჭავაძე 1987 – ილია ჭავჭავაძე, რჩეული ნაწერები ხუთ ტომად, ტ, ІV, თბილისი.
ჭავჭავაძე 1991 – ილია ჭავჭავაძე, რჩეული ნაწერები ხუთ ტომად, ტ, V, თბილისი.
ხუნდაძე 1886 – სილოვან ხუნდაძე, „გაზეთი „ივერია“ და მისი ენა“, „თეატრი“ , N13.
ხუციშვილი 1955 – სოლომონ ხუციშვილი (რედ.), ქართული ლიტერატურული კრიტიკის ისტორიისათვის, ქრესტომათია, I, თბილისი.
ჯანაშვილი 1895 – მოსე ჯანაშვილი, „ქართველები და ქართული ენა“, „ივერია“, N206: 1-2.