ქარტიის სტრუქტურისა და ტერმინოლოგიის თავისებურებანი ადგილობრივი თვითმმართველობის შესახებ ევროპული ქარტიის მაგალითზე

ანოტაცია

როგორც ნებისმიერ ტექსტს, ქარტიასაც აქვს შესავალი ნაწილი, რომელიც იურისპრუდენციაში გადმოცემულია ტერმინით – პრეამბულა. ნორმატიული კუთხით, მას ისეთივე დატვირთვა აქვს სამართალში, როგორიც პროლოგს ლიტერატურაში და უვერტიურას – ოპერასა თუ ბალეტში. პრეამბულაში, ანუ წინათქმაში, ჩამოყალიბებულია აქტის მიღების მიზეზები, მისი ძირითადი პრინციპები და მთავარი მიზნები. ქარტიისთვის დამახასიათებელია ტერმინოლოგიური თავისებურებანი, მაგალითისთვის, აღნიშნული ქარტია შედგება ნაწილებისგან და არა თავებისგან, მასში გვხვდება ტერმინი პუნქტი და არა ქვეპუნქტი. ქარტიაში გვხვდება სიტყვა “article” და არა “clause”, ვინაიდან პირველი წარმოადგენს სამართლებრივ, ხოლო მეორე – საკანონმდებლო ტერმინს. აღნიშნულ ქარტიაში ასევე მნიშვნელოვანია ისეთი ტერმინების გამოყოფა, როგორებიცაა: “by statute” და “by law”. ისინი მნიშვნელოვანია თავიანთი შინაარსიდან გამომდინარე, რომელთაგან პირველი ტერმინი წარმოადგენს კონტინენტური ევროპის ოჯახს, მეორე კი ანგლოამერიკული სამართლის ოჯახს. სწორედ ამ ორი სამართლის ოჯახის გავლენა განაპირობებს ზემოაღნიშნულ ტერმინებს შორის სხვაობას შინაარსობრივი თვალსაზრისით.

აღნიშნულ ქარტიაში მნიშნელოვანია გამოიყოს ისეთი ტერმინები, როგორებიცაა: “notion of ability”, “under their responsibility”, “local affairs”, “own affairs”, “counterparts”, “provisions”, რადგან ზეპირმეტყველებაში განსხვავებული მნიშვნელობა აქვთ. ასევე უნდა გამოიყოს შემდეგი ტერმინოლოგიური შესიტყვებები: “considering that”, “convinced that”, “aware that”, “asserting that”. ამ გამოთქმათა ხშირი გამოყენება იმით აიხსნება, რომ მათ ერთგვარი მაკავშირებელი ფუნქცია აქვთ და აზუსტებენ იმ აზრს, რომლის შესახებაც საუბარია წინადადებაში ან აბზაცში.

ქარტიაში, ისევე როგორც სხვა იურიდიულ ტექსტში, გვხვდება არქაიზმი, მაგალითად, ხშირად გამოიყენება ტერმინები: “hereto”, “thereto”, “whereof”, “insofar as”, ”shall”.

რაც შეეხება გრამატიკულ კონსტრუქციებს, სტრუქტურის “to be + infinitive with to“ ხშირი გამოყენება აიხსნება სამართლის ბუნებით, ვინაიდან იგი იძულების ან ვალდებულების გადმოსაცემად გამოიყენება, რაც სახასიათოა იურიდული ტექსტისთვის. ასევე, აღსანიშნავია ტერმინები “enter into force” და “become affective”, რომლებიც სინონიმურ ფრაზებს წარმოადგენს და ქართულ თარგმანში ორივე ერთნაირადაა გადმოღებული, თუმცა შეიძლებოდა განსხვავებული შესიტყვების მოძებნა მეტი მრავალფეროვნებისა და სიზუსტისთვის.